Chênh lệch tỷ giá hối đoái là gì – Khái niệm, các trường hợp, chuẩn mực kế toán

Trong quá trình hạch toán của DOANH NGHIỆP xuất hiện nhiều loại tỷ giá trong các nghiệp vụ kinh tế phát sinh. Từ đó làm xuất hiện khái niệm về CHÊNH LỆCH TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI. Vậy "Chênh lệch tỷ giá hối đoái là gì"?

CHÊNH LỆCH TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI  là gì?

CHÊNH LỆCH TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI là sự chênh lệch từ việc trao đổi thực tế hoặc quy đổi cùng một lượng tiền tệ khác sang đơn vị kế toán theo TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI khác nhau (Điều 69 thông tư 200/2014/TT-BTC).

● Các trường hợp phát sinh CHÊNH LỆCH TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI:

- CHÊNH LỆCH TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI thực tế phát sinh trong kỳ ở DOANH NGHIỆP bao gồm:

+ CHÊNH LỆCH TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI thực tế phát sinh trong kỳ của hoạt động đầu tư xây dựng để hình thành TSCĐ (giai đoạn trước hoạt động).

+ CHÊNH LỆCH TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI thực tế phát sinh trong kỳ của hoạt động kinh doanh, kể cả của hoạt động đầu tư XDCB của DOANH NGHIỆP vừa kinh doanh vừa có hoạt động đầu tư xây dựng.

- CHÊNH LỆCH TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI do đánh giá lại các khoản mục tiền tệ có gốc ngoại tệ tại ngày lập bảng CĐKT ở thời điểm cuối năm tài chính gồm:

+ CHÊNH LỆCH TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI tại ngày lập bảng CĐKT ở thời điểm cuối năm tài chính do đánh giá lại các khoản mục tiền tệ có gốc ngoại tệ liên quan đến giai đoạn đầu tư xây dựng (giai đoạn trước hoạt động).

+ CHÊNH LỆCH TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI tại ngày lập bảng CĐKT ở thời điểm cuối năm tài chính do đánh giá lại các khoản mục tiền tệ có gốc ngoại tệ liên quan đến hoạt động sản xuất, kinh doanh.

- CHÊNH LỆCH TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI khi hợp nhất BÁO CÁO TÀI CHÍNH.

          + CHÊNH LỆCH TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI do chuyển đổi BÁO CÁO TÀI CHÍNH các hoạt động ở nước ngoài sang đơn vị tiền tệ kế toán DOANH NGHIỆP Việt Nam.

          + CHÊNH LỆCH TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI do chuyển đổi BÁO CÁO TÀI CHÍNH của các cơ sở ở nước ngoài sang đơn vị tiền tệ kế toán DOANH NGHIỆP Việt Nam.

Mục đích ban hành chuẩn mực kế toán về tỷ giá hối đoái

Chuẩn mực kế toán quốc tế số 21 (IAS 21) và chuẩn mực kế toán Việt Nam số 10 (VAS 10) “ảnh hưởng do thay đổi tỷ giá hối đoái” quy định phương pháp hạch toán CHÊNH LỆCH TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI cho các giao dịch bằng ngoại tệ và chuyển đổi BÁO CÁO TÀI CHÍNH của các đơn vị hoạt động ở nước ngoài và các cơ sở hoạt động ở nước ngoài.

- Mục đích ban hành IAS 21 là làm rõ quan điểm “Hai nghiệp vụ”. Theo quan điểm trên thì một giao dịch ngoại tệ được xem là kết quả của hai quyết định được thực hiện đồng thời:

+ Thứ nhất là quyết định về hoạt động bán hàng và tạo ra doanh thu. Kết quả của quyết định này là lãi hoặc lỗ từ việc bán hàng. Để tính toán chính xác phần lãi/lỗ tạo ra bởi quyết định này khoản doanh thu tạo ra phải được ghi nhận bằng TGGD thực tế tại thời điểm phát sinh và giữ nguyên không đổi khi tổng hợp để trình bày trên BÁO CÁO TÀI CHÍNH nghĩa là khoản doanh thu này không bị ảnh hưởng của sự thay đổi TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI.

+ Thứ hai là quyết định về tài chính được thực hiện dẫn đến khoản lỗ hay lãi về tài chính cho DOANH NGHIỆP. Nội dung của quyết định này là khi TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI thay đổi, khoản nợ phải thu của DOANH NGHIỆP sẽ liên tục thay đổi giá trị. Do đó CHÊNH LỆCH TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI cần được ghi nhận vào thu nhập hoặc chi phí phát sinh trong từng kỳ cho đến khi thanh toán các khoản nợđể xác định đúng kết quả của quyết định tài chính đã thực hiện.

 Như vậy khi thị trường công cụ tài chính ngày càng phát triển phong phú và đa dạng hơn thì các DOANH NGHIỆP có thể tự do thực hiện quyết định có nên sử dụng một công cụ tài chính để hạn chế rủi ro TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI hay không?

- Mục đích của chuẩn mực kế toán Việt Nam VAS 10 là quy định và hướng dẫn các nguyên tắc và phương pháp kế toán những ảnh hưởng do thay đổi TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI trong trường hợp DOANH NGHIỆP có các giao dịch bằng ngoại tệ hoặc có các hoạt động ở nước ngoài. Các giao dịch bằng ngoại tệ và các BÁO CÁO TÀI CHÍNH của các hoạt động và cơ sở ở nước ngoài phải được chuyển sang đơn vị tiền tệ kế toán của DOANH NGHIỆP bao gồm:          

+ Ghi nhận ban đầu và báo cáo tại ngày lập bảng CĐKT.

+ Ghi nhận CHÊNH LỆCH TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI.

+ Chuyển đổi BÁO CÁO TÀI CHÍNH của các hoạt động và cơ sở ở nước ngoài làm cơ sở ghi sổ kế toán, lập và trình bày BÁO CÁO TÀI CHÍNH.

Chuẩn mực này áp dụng cho việc:

+ Kế toán các giao dịch bằng ngoại tệ.

+ Chuyển đổi BÁO CÁO TÀI CHÍNH của hoạt động và cơ sở ở nước ngoài khi hợp nhất các báo cáo này vào BÁO CÁO TÀI CHÍNH của DOANH NGHIỆP bằng phương pháp hợp nhất hoặc phương pháp vốn chủ sở hữu.

Bài liên quan:

>>> Tỷ giá hối đoái là gì?

>>> Những nhân tố ảnh hưởng tới sự biến động tỷ giá hối đoái?

>>> Chênh lệch tỷ giá hối đoái là gì?

>>> Phân loại tỷ giá hối đoái?

>>> Ngoại hối là gì?

• Chia sẻ
• Tweet