Những vấn đề chung về kế toán thuê tài sản

Kế toán thuê tài sản là gì? Sự khác biệt giữa thuê tài chính và thuê hoạt động là như thế nào? Khi doanh nghiệp thực hiện thuê tài sản thì thuận lợi gì và gặp những bất lợi như thế nào? Hãy cùng Kế toán Đức Minh tìm hiểu về những vấn đề chung của kế toán thuê tài sản cụ thể như sau:

Tại sao doanh nghiệp phải đi thuê tài sản mà không mua tài sản đó về phục vụ cho hoạt động sản xuất kinh doanh? Tuỳ thuộc vào từng năng lực tài chính của mỗi doanh nghiệp mà họ chọn cho mình một hướng đi hợp lý hơn.

Tổ chức kế toán đối với bên thuê và bên cho thuê tài sản cần tuân thủ theo quy định và hướng dẫn các nguyên tắc và phương pháp kế toán trong VAS 06- Thuê tài sản làm cơ sở ghi sổ kế toán và lập báo cáo tài chính. Do vậy, những lý luận xung quang vấn đề kế toán thuê tài sản được dựa vào VAS 06 cụ thể như sau:

1. Phân biệt thuê tài chính và thuê hoạt động.

+ Thuê tài sản là sự thảo thuận giữa bên cho thuê và bên thuê về việc bên cho thuê chuyển quyền sử dụng tài sản cho bên thuê trong một khoảng thời gian nhất định để nhận được tiền cho thuê một lần hoặc nhiều lần.

+ Thuê tài chính là thuê tài sản mà bên cho thuê có sự chuyển giao phần lớn rủi ro và lợi ích gắn liền với quyền sở hữu tài sản cho bên thuê. Quyền sở hữu tài sản có thể chuyển giao vào cuối thời hạn thuê.

TSCĐ thuê tài chính là những TSCĐ mà doanh nghiệp thuê của công ty cho thuê tài chính.

+ Thuê hoạt động là thuê tài sản không phải là thuê tài chính. Nghĩa là thuê tài sản được phân loại là thuê hoạt động nếu nội dung của hợp đồng thuê tài sản không có sự chuyển giao phần lớn rủi ro và lợi ích gắn liền với quyền sở hữu tài sản.

Thuê tài sản là quyền sử dụng đất thường được phân loại là thuê hoạt động vì quyền sử dụng dất thường có thời gian sử dụng kinh tế vô hạn và quyền sở hữu sẽ không chuyển giao cho bên thuê khi hết thời hạn thuê.

Việc phân loại thuê tài sản là thuê tài chính hay thuê hoạt động phải căn cứ vào bản chất các điều khoản ghi trong hợp đồng. Các trường hợp thường dẫn đến hợp đồng thuê tài chính là:

+ Bên cho thuê chuyển giao quyền sở hữu tài sản cho bên thuê khi hết thời hạn thuê.

+ Tại thời điểm khởi đầu thuê tài sản, bên thuê có quyền lựa chọn mua lại tài sản thuê với mức giá ước tính thấp hơn giá trị hợp lý vào cuối thời hạn thuê.

+ Thời hạn thuê tài sản chiếm phần lớn thời gian sử dụng ước tính của tài sản cho dù không có sự chuyển giao quyền sở hữu.

+ Tại thời điểm đầu thuê tài sản, giá trị hiện tại của khoản thanh toán tiền thuê tối thiểu chiếm phần lớn giá trị hợp lý của tài sản thuê.

+  Tài sản thuê thuộc loại chuyên dùng mà chỉ có bên thuê có khả năng sử dụng không cần có sự thay đổi, sửa chữa lớn nào.

Hợp đồng thuê tài sản cũng được coi là hợp đồng thuê tài chính nếu hợp đồng thoả mãn ít nhất một trong ba trường hợp sau:

+ Nếu bên thuê huỷ hợp đồng và đền bù tổn thất phát sinh liên quan đến việc huỷ hợp đồng cho bên cho thuê.

+ Thu nhập hoặc tổn thất do sự thay đổi giá trị hợp lý của giá trị còn lại của tài sản thuê gắn với bên thuê.

+ Bên thuê có khả năng tiếp tục thuê lại tài sản sau khi hết hạn hợp đồng thuê với tiền thuê thấp hơn giá thuê thị trường.

Mọi TSCĐ khi mà hợp đồng thuê không thoả mãn bất kỳ điều kiện nào của thuê tài chính được coi là TSCĐ thuê hoạt động.

2. Tài sản thuê và tài sản cho thuê.

+ Đối với TSCĐ thuê tài chính, doanh nghiệp phải theo dõi quản lý và sử dụng chúng như đối với TSCĐ thuộc sở hữu của mình và phải thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ cam kết trong hợp đồng thuê TSCĐ. Kế toán thực tế ghi nhận TSCĐ thuê tài chính vào giá trị tài sản và ghi nhận cả chi phí khấu hao tài sản thuê vào đối tượng sử dụng tài sản thuê.

+ Đối với TSCĐ thuê hoạt động, doanh nghiệp không trích khấu hao TSCĐ. Chi phí thuê TSCĐ được ghi nhận vào chi phí kinh doanh. Doanh nghiệp phải hoàn trả TSCĐ cho đơn vị cho thuê khi hết hạn hợp đồng.

+ Đối với những TSCĐ cho thuê hoạt động, doanh nghiệp không ghi giảm tài sản khi cho thuê và trích khấu hao tính vào chi phí hoạt động dịch vụ cho thuê.

3. Những thuận lợi và bất lợi của thuê tài sản.

Khi thuê tài sản, doanh nghiệp có những thuận lợi là  không phải đầu tư một lần ban đầu lớn (do được trả góp tiền thuê nhiều kỳ cho đến khi trả hết) mà vẫn có TSCĐ sử dụng cho hoạt động sản xuất kinh doanh. Doanh nghiệp có thể đổi mới công nghệ dễ dàng khi kết thúc thời hạn thuê. Và doanh nghiệp không phải thế chấp khi thuê tài sản.

Ngoài ra tài sản thuê còn mang lại lợi ích là khoản lợi nhuận ước tính từ hoạt động của tài sản thuê trong khoảng thời gian kinh tế của tài sản và thu nhập ước tính từ sự gia tăng giá trị tài sản hoặc giá trị thanh lý có thể thu hồi được.

Tuy nhiên khi thuê tài sản doanh nghiệp có thể sẽ gặp rủi ro bao gồm khả năng thiệt hại từ việc không tận dụng hết  nguồn năng lực sản xuất hoặc lạc hậu về kỹ thuật và sự biến động bất lợi về tình hình kinh tế ảnh hưởng đến khả năng thu hồi vốn.

Kế toán Đức Minh chúc bạn đọc thành công!

Huyen Babi

Thông tin thêm về các khóa học tại Kế toán Đức Minh mời các bạn tham khảo:

>>> Trung tâm đào tạo kế toán

>>> Học khóa kế toán ngắn hạn ở đâu

>>> Học phần mềm misa ở đâu hà Nội

• Chia sẻ
• Tweet