Phân biệt các loại quan hệ nội bộ trong doanh nghiệp

Bạn làm kế toán nội bộ trong doanh nghiệp liệu bạn đã thực sự hiểu thế nào là quan hệ nội bộ trong doanh nghiệp hay chưa? Hãy cùng Kế toán Đức Minh tìm hiểu và phân biệt các loại quan hệ nội bộ trong doanh nghiệp nhé!

Khi doanh nghiệp càng phát triển, quy mô ngày càng mở rộng thì việc phân cấp quản lý là cần thiết để quản lý chặt chẽ quá trình sản xuất kinh doanh và không quá tải với bộ phận quản lý ở văn phòng công ty. Việc thực hiện phân cấp quản lý sẽ hình thành đơn vị cấp trên và đơn vị cấp dưới. Tuỳ vào quy mô kinh doanh, đặc điểm tổ chức sản xuất, quản lý mà mỗi doanh nghiệp có những quy định về phạm vi và quyền hạn cho cấp dưới.

Hiện nay trên thực tế có các mối quan hệ nội bộ như sau:

1. Quan hệ Tổng công ty- công ty thành viên

Theo mô hình này, một Tổng công ty có đơn vị cấp dưới là một hoặc nhiều công ty thành viên hạch toán độc lập nhưng đồng thời cũng có các đơn vị cấp dưới hạch toán phụ thuộc. Đối với các công ty thành viên hạch toán độc lập là những đơn vị đã có tư cách pháp nhân riêng và có bộ máy kế toán độc lập, mở sổ sách kế toán và lập báo cáo tài chính như một doanh nghiệp bình thường khác nhưng phải nộp thêm báo cáo tài chính cho Tổng công ty để Tổng công ty lập báo cáo tài chính tổng hợp. Đối với các đơn vị cấp dưới hạch toán phụ thuộc sẽ thực hiện tương tự như mô hình dưới đây.

2. Quan hệ Công ty- đơn vị trực thuộc

Trường hợp này đơn vị cấp dưới vẫn chưa có tư cách pháp nhân riêng, về mặt pháp lý cả đơn vị cấp trên và đơn vị cấp dưới chỉ là một pháp nhân duy nhất và một đơn vị kế toán duy nhất. Tuy tình hình thực tế ở mỗi doanh nghiệp mà công tác kế toán thực tế ở các đơn vị cấp dưới được thực hiện ở các cấp độ khác nhau. Có thể chia thành 2 loại hạch toán:

+ Hạch toán báo sổ

Đơn vị cấp dưới  chỉ thực hiện việc tập hợp, phân loại và chuyển chứng từ lên phòng kế toán để phòng kế toán hạch toán. Tại phòng kế toán sẽ chịu trách nhiệm xử lý và tổng hợp thông tin doanh nghiệp. Tổ chức bộ máy kế toán kiểu này gọi là mô hình tổ chức kế toán tập trung.

+ Hạch toán kế toán riêng

Trong trường hợp này công việc kế toán ở đơn vị cấp dưới thực hiện một phần hoặc toàn bộ hoạt động kinh tế ở đơn vị mình theo sự phân công  của kế toán trưởng. Tổ chức bộ máy kế toán này gọi là mô hình tổ chức kế toán phân tán.

Tuỳ mức độ, phạm vi đã xác định trước mà đơn vị cấp dưới có thể được giới hạn hạch toán theo nhiều cấp độ khác nhau:

+ Đơn vị cấp dưới chỉ tập trung chi phí hoặc doanh thu, sau đó lập báo cáo tài chính  gửi về đơn vị trên để đơn vị cấp trên xác định lãi lỗ toàn công ty.

+ Đơn vị cấp dưới thực hiện tập hợp chi phí, doanh thu, xác định kết quả kinh doanh, sau đó chuyển toàn bộ lãi lỗ cho đơn vị cấp trên để đơn vị cấp trên thực hiện nghĩa vụ thuế với nhà nước và thực hiện phân phối lợi nhuận.

+ Đơn vị cấp dưới tập hợp chi phí, doanh thu, xác định kết quả kinh doanh, thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ về đăng ký và nộp thuế GTGT trực tiếp với cơ quan thuế,đồng thời thực hiện nghãi vụ thuế thu nhập doanh nghiệp với cấp trên và thực hiện phân phối lợi nhuận như là một đơn vị kinh doanh độc lập nhưng vẫn chịu sự chi phối của đơn vị cấp trên.

Các báo cáo tài chính ở đơn vị trực thuộc phải lập cũng được chia thành nhiều mức độ khác nhau:

+ Chỉ lập bảng cân đối kế toán

+ Lập bảng cân đối kế toán và báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh

+ Lập đầy đủ các báo cáo tài chính

>>> Một bộ báo cáo tài chính bao gồm những gì?

3. Quan hệ công ty mẹ- công ty con

Một công ty được gọi là công ty mẹ khi công ty này nắm quyền kiểm soát của một công ty khác gọi là công ty con. Quyền kiểm soát của một công ty mẹ đối với công ty con được xác định khi công ty mẹ nắm giữ trên 50% quyền biểu quyết ở công ty con, trừ khi có thoả thuận khác.

Một công ty có nhiều mối quan hệ nội bộ khác nhau. Bạn là kế toán cần hiểu rõ và chính xác các mối quan hệ nội bộ trong doanh nghiệp để tránh tình trạng sai lệch trách nhiệm.

Kế toán Đức Minh chúc bạn đọc thành công!

Huyen Babi

• Chia sẻ
• Tweet