Người quản lý doanh nghiệp nhà nước có được là công chức hay viên chức không? Kế toán Đức Minh.

Bạn đang thắc mắc người quản lý doanh nghiệp nhà nước là ai? Liệu công chức, viên chức có thể giữ chức vụ quản lý doanh nghiệp nhà nước hay không? Những điều kiện nào để được bổ nhiệm làm người quản lý? Cùng Kế toán Đức Minh tìm hiểu chi tiết qua bài viết sau đây nhé!

1. Người quản lý doanh nghiệp nhà nước là những ai?

- Doanh nghiệp nhà nước bao gồm các doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ, tổng số cổ phần có quyền biểu quyết theo quy định tại Điều 88 - Luật doanh nghiệp 2020, cụ thể:

"1. Doanh nghiệp nhà nước được tổ chức quản lý dười hình thức công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty cổ phần bao gồm:

a, Doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ;

b, Doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ hoặc tổng số cổ phần có phần biểu quyết, trừ doanh nghiệp quy định tại điểm a khoản 1 Điều này.

2. Doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều này bao gồm:

a, Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ là công ty mẹ của tập đoàn kinh tế nhà nước, công ty mẹ của tổng công ty nhà nước, công ty mẹ trong nhóm công ty mẹ - công ty con;

b, Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên là công ty độc lập do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ.

3. Doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ hoặc tổng số cổ phần có quyền biểu quyết theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều này bao gồm:

a, Công ty trách nhiệm hữu hạn hai thành viên trở lên, công ty cổ phần do Nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ, tổng số cổ phần có quyền biểu quyết là công ty mẹ của tập đoàn kinh tế, công ty mẹ của tổng công ty nhà nước, công ty mẹ trong nhóm công ty mẹ - công ty con;

b, Công ty trách nhiệm hữu hạn hai thành viên trở lên, công ty cổ phần là công ty độc lập do Nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ, tổng số cổ phần có quyền biểu quyết.

4. Chính phủ quy định chi tiết Điều này."

Như vậy, doanh nghiệp nhà nước sẽ bao gồm doanh nghiệp do nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ và doanh nghiệp do nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ hoặc tổng số cổ phần có phần biểu quyết.

Theo đó, người quản lý doanh nghiệp nhà nước là người giữ chức danh, chức vụ tại doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ, bao gồm:

+ Chủ tịch hội đồng thành viên;

+ Chủ tịch công ty (đối với công ty không có hội đồng thành viên);

+ Thành viên hội đồng thành viên;

+ Tổng giám đốc;

+ Giám đốc;

+ Phó tổng giám đốc;

+ Phó giám đốc;

+ Kế toán trưởng.

(Khoản 4 Điều 2 Nghị định 159/2020/NĐ-CP)

- Còn về doanh nghiệp do Nhà nước nắm trên 50% vốn điều lệ hoặc tổng số cổ phần có quyền biểu quyết thì sẽ có người đại diện phần vốn nhà nước tại doanh nghiệp được gọi là người đại diện phần vốn nhà nước.

2. Công chức và viên chức là gì, có được quản lý doanh nghiệp nhà nước không?

2.1. Khái niệm công chức, viên chức

- Công chức là công dân Việt Nam, được tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch, chức vụ, chức danh tương ứng với vị trí việc làm trong cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội ở trung ương, cấp tỉnh, cấp huyện; trong cơ quan, đơn vị thuộc Quân đội nhân dân thuộc Công an nhân dân mà không phải là sĩ quan, hạ sĩ quan phục vụ theo chế độ chuyên nghiệp, công nhân công an, trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước. (Điều 4, Luật cán bộ, công chức 2008 được sửa đổi bổ sung tại Điều 1 - Luật cán bộ, công chức, viên chức 2019)

- Viên chức là công dân Việt Nam được tuyển dụng theo vị trí việc làm, làm việc tại đơn vị sự nghiệp công lập theo chế độ hợp đồng làm việc, hưởng lương từ quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công lập theo quy định của pháp luật. (Điều 2, Luật Viên chức 2010).

2.2. Công chức, viên chức có được quản lý doanh nghiệp Nhà nước không?

- Theo điểm b, khoản 2 - Luật Doanh nghiệp 2020: cán bộ, công chức, viên chức không có quyền thành lập, góp vốn, mua cổ phần, mua phần vốn góp và quản lý doanh nghiệp tại Việt Nam.

- Theo điểm b, khoản 2 - Luật Phòng chống tham nhũng 2018 quy định: Người có chức vụ, quyền hạn trong cơ quan, tổ chức, đơn vị không được thành lập, tham gia quản lý, điều hành doanh nghiệp tư nhân, công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty cổ phần, công ty hợp danh, hợp tác xã, trừ trường hợp luật có quy định khác.

Như vậy, công chức và viên chức không được thành lập, tham gia quản lý doanh nghiệp tại Việt Nam.

Cụ thể đối với từng chức danh, chức vụ tại doanh nghiệp Nhà nước:

- Theo khoản 1, Điều 93 và điểm b khoản 2, Điều 17 - Luật doanh nghiệp 2020, công chức và viên chức thuộc những đối tượng không được trở thành thành viên Hội đồng thành viên <=> điều này tương đương với việc cũng không thể trở thành Chủ tịch Hội đồng thành viên

- Cũng như thành viên Hội đồng thành viên, công chức và viên chức cũng thuộc diện đối tượng không đủ tiêu chuẩn, điều kiện trở thành Chủ tịch công ty (theo khoản 1, Điều 99 - Luật doanh nghiệp 2020)

- Tương tự, đối với vị trí Giám đốc, Tổng giám đốc thì công chức, viên chức cũng là đối tượng không đủ tiêu chuẩn, điều kiện để trở thành. (theo khoản 1, Điều 101 - Luật doanh nghiệp 2020)

Cụ thể hơn tại điểm đ, khoản 1, Điều 7 Nghị định 159/2020/NĐ-CP về việc kiêm nhiệm đối với người quản lý doanh nghiệp nhà nước, Kiểm soát viên và người đại diện phần vốn nhà nước: "Người quản lý doanh nghiệp nhà nước không là cán bộ, công chức, viên chức"

=> Như vậy có thể kết luận, người quản lý doanh nghiệp nhà nước không là công chức hay viên chức.

3. Điều kiện bổ nhiệm người quản lý doanh nghiệp nhà nước

Điều kiện để được bổ nhiệm làm người quản lý doanh nghiệp nhà nước được quy định tại Điều 28, Nghị định 159/2020/NĐ-CP (sửa đổi, bổ sung tại Nghị định 69/2023/NĐ-CP) cụ thể:

"1. Bảo đảm tiêu chuẩn, điều kiện chung theo quy định của Đảng, Nhà nước và tiêu chuẩn, điều kiện cụ thể của chức vụ, chức danh bổ nhiệm theo quy định của cơ quan có thẩm quyền

2. Đối với nhân sự từ nguồn tại chỗ phải được quy hoạch vào chức vụ, chức danh bổ nhiệm hoặc được quy hoạch chức vụ, chức danh tương đương trở lên. Đối với nhân sự nguồn từ nơi khác phải được quy hoạch vào chức vụ, chức danh tương đương trở lên. Trường hợp đặc biệt do cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.

Trường hợp doanh nghiệp mới thành lập chưa thực hiện việc phê duyệt quy hoạch thì do cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.

3. Có hồ sơ, lý lịch cá nhân, bản kê khai tài sản, thu nhập theo quy định.

4. Tuổi bổ nhiệm:

a, Nhân sự được đề nghị bổ nhiệm lần đầu giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý hoặc được đề nghị bổ nhiệm giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý cao hơn thì phải đủ tuổi để công tác trọn thời hạn bổ nhiệm. Thời điểm tỉnh tuổi bổ nhiệm thực hiện theo quy định của cấp có thẩm quyền

Trường hợp đặc biệt do cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.

b, Nhân sự được điều động, bổ nhiệm giữ chức vụ mới tương đương hoặc thấp hơn chức vụ đang giữ thì không tính tuổi bổ nhiệm theo quy định tại điểm a khoản này.

5. Đủ sức khỏe để hoàn thành nhiệm vụ được giao.

6. Không thuộc các trường hợp bị cấm đảm nhiệm chức vụ theo quy định của pháp luật.

7, Không trong thời hạn xử lý kỷ luật, đnag bị điều tra, truy tố, xét xử. Trường hợp doanh nghiệp đang trong thời gian cơ quan có thẩm quyền thanh tra, kiểm tra thì cấp có thẩm quyền trao đổi với cơ quan thanh tra, kiểm tra về nhân sự được đề nghị bổ nhiệm trước khi quyết định.

8. Có thời gian giữ chức vụ đang đảm nhiệm hoặc chức vụ tương đương tối thiểu là 02 năm (24 tháng), nếu không liên tục thì được cộng dồn (chỉ cộng dồn đối với thời gian giữ chức vụ tương đương). Trường hợp đặc biệt do cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.

9. Người quản lý doanh nghiệp bị kỷ luật trong thời gian giữ chức vụ thì không bổ nhiệm, giới thiệu ứng cử vào chức vụ cao hơn trong thời hạn theo quy định của cấp có thẩm quyền."

Như vậy có thể thấy, điều kiện để được bổ nhiệm làm người quản lý doanh nghiệp nhà nước được luật quy định rất rõ ràng và chi tiết. Ngoài những điều kiện chung kể trên còn phải tùy thuộc vào từng chức danh, chức vụ sẽ có những tiêu chuẩn, điều kiện riêng về những đối tượng không được bổ nhiệm vào chức danh, chức vụ hay những tiêu chuẩn mà từng vị trí quản lý được quy định.

Bạn đọc có thể tham khảo thêm các bài viết có liên quan:

>>> Các quy định và đặc điểm của doanh nghiệp nhà nước là gì?

Kế toán Đức Minh chúc bạn đọc thành công!

-Ms Le-

• Chia sẻ
• Tweet