Quy trình kiểm toán báo cáo tài chính

Quy trình tổng thể cho kiểm toán báo cáo tài chính gồm ba giai đoạn:
- Lập kế hoạch kiểm toán
- Thực hiện kiểm toán
- Kết thúc kiểm toán

1. Lập kế hoạch kiểm toán

Lập kế hoạch kiểm toán báo cáo tài chính

- Để đảm bảo kiểm toán có hiệu quả hay không , kế hoạch kiểm toán phải được lập cho mọi cuộc kiểm toán. Có ba lý do chính cho việc lập kế hoạch kiểm toán một cách đúng đắn:

+ giúp  kiểm toán viên thu thập bằng chứng kiểm toán đầy đủ và thích hợp

+ giúp giữ chi phí kiểm toán ở mức hợp lý

+ tránh những bất đồng với khách hàng

- Phạm vi kế hoạch kiểm toán có thể thay đổi tùy theo quy mô khách hàng, và tính chất phức tạp của công việc kiểm toán, kinh nghiệm và hiểu biết của  kiểm toán viên về đơn vị và hoạt động của đơn vị được kiểm toán. Thông thường kiểm toán bao gồm hai bộ phận là kế hoạch tổng thể và chương trình kiểm toán. Đối với những cuộc kiểm toán quy mô lớn, tính chất phức tạp đạu bàn rộng hoặc hợp đồng kiểm toán nhiều năm cần lập kế hoạch chiến lược. Kế hoạch chiến lược đưa ra mục tiêu, định hướng cơ bản, nội dung trọng tâm, phương pháp tiếp cậ và tiến trình của cuộc kiểm toán. Kế hoạch chiến lược có thể được lập thành một bàn riêng hoặc cấu tạo thành một phần trong kế hoạch tổng thể.

* Các phần việc chính trong giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán

- Những công việc chuẩn bị trước khi lập kế hoạch: quyết định việc cháp nhận khách hàng mới hoặc tiếp tục với các khách hàng cũ, nhận diện các lý do kiểm toán của khách hàng, đạt được hợp đồng kiểm toán, và bố trí nhân sự cho cuộc kiểm toán.

- Thu thập thông tin cơ sở như ngành nghề kinh doanh, lĩnh vực kinh doanh, hoạt động kinh doanh, các bên liên quan là những thông tin hết sức cơ bản cho việc tiến hành kiểm toán. Những thông tin bày là phải được thu thập ngay khi bắt đầu lập kế hoạch kiểm toán. Đồng thời, ở nội dung này còn phải đánh giá nhu cầu sử dụng chuyên gia bên ngoài trong những tình huống cần thiết.

- Thu thập thông tin về các nghĩa vụ pháp lý của khách hàng cần phải được kiểm tra ngay sau khi thu thập thông tin cơ bản. Những thông tin này được thu thập thông qua việc tìm hiểu điều lệ công ty, các quy chế của công ty khách hàng, các biên bản cuộc ban giám đốc và hội đồng quản trị, các hợp đồng của công ty.

- Sau khi đạt được các thông tin theo các nội dung trên cần thực hiện các thủ tục phân tích sơ bộ nhằm để hiểu biết về ngành nghề kinh doanh và công việc kinh doanh của khách hàng, đánh giá khả năng tiếp tục hoạt động kinh doanh, chỉ ra những sai phạm có thể và để giảm công việc kiểm tra chi tiết.

- Thiết lập mức trọng yếu, đánh giá rủi ro kiểm toán có thể chấp nhận được xác định cho cuộc kiểm toán nói chung và thông thường được áp dụng giống nhau cho các chu kỳ, ccas khoản mục kiểm toán. Trong khi đó, rủi ro tiềm tàng và rủi ro kiểm soát cần phải được xác định cụ thể cho từng chu kỳ, từng khoản mục của báo cáo tài chính thậm chí cho từng cơ sở dẫn liệu. Trọng yếu được thiết lập chung cho toàn bộ báo cáo tài chính sau đó phân bổ cho các bộ phận của  báo cáo tài chính nhưng không cần thiết phải xác định cho từng cơ sở dẫn liệu.

- Chương trình kiểm toán thực chất là một tập hợp các thủ tục kiểm toán chỉ dẫn cho việc thu thập bằng chứng kiểm toán theo các cơ sở dẫn dữ liệu cụ thể, trong đó xác định cả quy mô mẫu, phần tử lựa chọn và thời gian thực hiện cho mỗi thủ tục kiểm toán. Chương trình kiểm toán của hầu hết các cuộc kiểm toán được thiết kế thành ba phần:

+ Các khảo sát nghiệp vụ

+ Các thủ tục phân tích

+ Các khảo sát chi tiết của các số dư

- Mỗi phần được tiếp tục chia nhỏ thành các nghiệp vụ kinh tế và các khoản mục hay chỉ tiêu trên  báo cáo tài chính.

>>> Mục tiêu kiểm toán BCTC

2. Thực hiện kiểm toán

Thực hiện kiểm toán báo cáo tài chính

- Giai đoạn thực hiện kiểm toán bao gồm hai bước:

+ Bước thực hiện các khảo sát nếu  kiểm toán viên tin rằng kết quả khảo sát cho phép đánh giá một mức độ thấp hơn về rủi ro kiểm soát so với mức đánh giá ban đầu về rủi ro kiểm soát. Kết quả của loại khảo sát này là những yếu tố cơ bản xác định phạm vi kiểm tra chi tiết các số dư.

+ Bước tiếp theo là thực hiện các thủ tục phân tích và kiểm tra chi tiết các số dư cũng như thực hiện các kiểm tra chi tiết bổ sung. Thủ tuc phân tích dùng để kiểm tra tính hợp lý chung của các nghiệp vụ và số dư. Kiểm tra chi tiết các số dư là những thủ tục cụ thể cần thực hiện để kiểm tra những sai sot bằng tiền trong các khoản mục chi tiêu trong   báo cáo tài chính.

>>> Những nguyên tắc cơ bản của kiểm toán BCTC

3. Kết thúc kiểm toán

 Kết thúc kiểm toán báo cáo tài chính

- Sau khi các công việc được thực hiện ở hai giai đoạn trên thì lập tức phải tổng hợp kết quả và phát hành báo cáo kiểm toán. Những nội dung chủ yếu ở giai đoạn này gồm:

+ soát xét những khoản nợ tiềm ẩn: là việc xem xét các khoản nợ ngoài ý muốn có thể phát sinh làm ảnh hưởng đến  báo cáo tài chính như các khoản tiền có thể bị phạt bị bồi thường do bị kiện tụng…

+ soát xét các sự kiện phát sinh sau: các sự kiện phát sinh sau là những sự kiện có ảnh hưởng đến  báo cáo tài chính phát sinh sau khi kết thúc năm tài chính, khóa sổ lập báo cáo tài chính nhưng trước khi ký báo các kiểm toán, và cả những sự kiện phát sinh sau khi ký báo cáo kiểm toán

=> các khoản nợ và các sự kiện này có thể phát sinh, làm ảnh hưởng đến  báo cáo tài chính và do vậy có thể ảnh hưởng đến ý kiến cảu  kiểm toán viên trên báo cáo kiểm toán.  Kiểm toán viên phải thu thập những bằng chứng cuối cùng cho sự kiện này. Trên cơ đó tổng hợp, đánh giá kết quả và xác định loại báo cáo kiểm toán phù hợp, lập và phát hành báo cáo kiểm toán.

>>> Kiểm toán báo cáo tài chính là gì?

>>> Cách lập báo cáo tài chính

>>> Lớp học kế toán ngắn hạn

- Ngọc Anh -

• Chia sẻ
• Tweet